ทำความรู้จัก KAIZEN
ทำความรู้จัก KAIZEN
ไคเซ็น ถือกำเนิดและเติบโตที่ประเมศญี่ปุ่น และเผยแพร่เข้าสู่ประเทศไทยมานานพอสมควรแล้ว แนวคิดนี้ได้รับการตอบรับจากภาพอุตสาหกรรมไทยในฐานะเครื่องมือช่วนในการบริหารให้ประสบผลสำเร็จอย่างยั่งยืน จากการลดความสูญเสียที่เกิดขึ้นและทำให้เกิดการสร้างสรรค์ใหม่ๆ
ไคเซ็น (Kaizen) เป็นศัพท์ภาษาญี่ปุ่น หมายถึง การเปลี่ยนแปลง การเปลี่ยนแปลงในที่นี้ต้องเป็นการเปลี่ยนแปลงที่ทำให้ ดีขึ้น จะเรียกว่าเป็นการปรับปรุงให้ดีขึ้นก็ว่าได้ หลักการง่ายๆ ที่เป็นคีย์เวิร์ดสำคัญของการทำไคเซ็นมีอยู่ 3 ข้อ นั่นก็คือ เลิก ลด และเปลี่ยน
วิธีคิดเพื่อหาทางปรับปรุงตามแนวคิดไคเซ็น (Kai zen)
ระบบคำถาม 5W 1H ซึ่งเป็นการถามคำถามเพื่อวิเคราะห์ หาเหตุผล ในการทำงานตามวิธีเดิม และหาช่องทางปรับปรุงให้ดีขึ้น ด้วย ECRS
5W1H
What : หาจุดประสงค์ของการทำงาน : ทำอะไร? ทำไมต้องทำ? ทำอย่างอื่นได้หรือไม่?
Who : หาบุคคลที่เหมาะสมสำหรับงาน : ใครเป็นคนทำ? ทำไมต้องเป็นคนนั้นทำ? คนอื่นทำได้หรือไม่?
When : เวลาในการทำงานที่เหมาะสม : ทำเมื่อไหร่? ทำไมต้องทำตอนนั้น? ทำตอนื่นได้หรือไม่?
Why : หาเหตุผลในการทำงาน
Where : หาสถานที่ทำงานที่เหมาะสม : ทำที่ไหน? ทำไมต้องทำที่นั่น? ทำที่ิอื่นได้หรือไม่?
How : หาวิธีการที่เหมาะสมสำหรับงาน : ทำอย่างไร? ทำไมต้องทำอย่างนั้น? ทำวิธีอื่นได้หรือไม่?
ECRS
E = Eliminate : ตัดขั้นตอนการทำงานที่ไม่จำเป็นออกไป
C = Combine : รวมขั้นตอนการทำงานเข้าด้วยกัน ประหยัดทั้งเวลาและแรงงาน
R = Rearrange : จัดลำดับงานใหม่ให้เหมาะสม
S = Simplify : ปรับปรุงวิธีการทำงานหรือสร้างอุปกรณ์ช่วยในการทำงานได้ง่ายขึ้น
ประเด็น | สถานะปัจจุบัน | เหตุผล | แนวทางอื่น | บทสรุป |
1.จุดประสงค์ (What) | หวังผลอะไรจากวิธีการในปัจจุบัน | ทำไม (Why) หวังผลเช่นนั้น | กำจัดทิ้งได้หรือไม่ (Eliminate) | จุดประสงค์คืออะไร |
2. สถานที่ (Where) | ปัจจุบันนี้ทำงานนี้ที่สถานที่ใด | ทำไม (Why) ทำงานสถานที่นั่น | รวมสถานที่ทำงานเข้าด้วยกันได้ไหม (Combine) | ทำสถานที่ใด |
3. ลำดับขั้นตอน (When) | ปัจจุบันมีลำดับขั้นตอนการทำงานอย่างไร | ทำไม (Why)มีลำดับขั้นตอนอย่างนั้น | สามารถสลับขั้นตอนการทำงานได้ไหม (Rearrange) | การทำงานควรมีขั้นตอนอย่างไร |
4. บุคลากร (Who) | ปัจจุบันมอบหมายให้ใครทำงานนี้ | ทำไม (Why) ให้คนนั้น | คนอื่นทำได้ไหม | ควรให้ใครเป็นคนทำงาน |
5. วิธีการ (How) | ปัจจุบันมีวิธีการทำงานอย่างไร | ทำไม (Why)มีวิธีการทำงานอย่างนั้น | มีวิธีการทำงานที่ง่ายกว่านี้หรือไม่ (Simplify) | ควรมีวิธีการทำงานอย่างไร |
การนำ 5W1H ใช้งานร่วมกับ ECRS
การใช้หลักการไคเซ็น ระบุว่ามี 7 ขั้นตอน ซึ่งทั้ง 7 ขั้นตอน ดังกล่าวนี้ กล่าวได้ว่าเป็นวิธีการเชิงระบบ (System approach) หรือปรัชญาในการสร้างคุณภาพของเดมมิ่ง ที่เรียกว่า PDCA (Plan-Do-Check-Action) ที่นำไปใช้หรือประยุกต์ใช้ในทุกงานทุกกิจกรรม หรือ ทุกระบบการปฎิบัติงานนั่นเอง ไม่ว่างานนั้นจะเป็นงานเล็กหรืองานใหญ่ อันประกอบด้วย
- ค้นหาปัญหา และกำหนดหัวข้อแก้ไขปัญหา
- วิเคราะห์สภาพปัจจุบันของปัญหาเพื่อรู้สถานการณ์ของปัญหา
- วิเคราะห์หาสาเหตุ
- กำหนดวิธีการแก้ไข สิ่งที่ต้องระบุคือ ทำอะไร ทำอย่างไร ทำเมื่อไร
- ใครเป็นคนทำ และทำอย่างไร
- ลงมือดำเนินการ
- ตรวจดูผล และผลกระทบต่างๆ และการรักษาสภาพที่แก้ไขแล้วโดยการกำหนดมาตรฐานการทำงาน
กิจกรรมไคเซ็น (Kaizen) จัดดำเนินตามแนวทางวงจรคุณภาพของเดมมิ่ง (PDCA) มีดังนี้
กิจกรรมไคเซ็น (Kaizen) จัดดำเนินตามแนวทางวงจรคุณภาพของเดมมิ่ง (PDCA) มีดังนี้
- Act - การปรับปรุงแก้ไขส่วนปัญหา หรือถ้าไม่มีปัญหาใดๆ ก็ยึดปนวทางปฎิบัติตามแผนงานที่ได้ผลสำเร็จ เพื่อใช้ทำงานครั้งต่อไป
- Plan - การวางแผนงานจากวัตถุประสงค์ และ เป้าหมายที่ได้กำหนดขึ้น
- Do - การปฎิบัติตามขั้นตอนในแผนงานที่กำหนด ไว้อย่างเป็นระบบและมีความต่อเนื่อง
- Check - การตรวจสอบผลการดำเนินงานในแต่ละขั้นตอนว่ามีปัญหาอะไรเกิดขึ้น จำเป็นต้องเปลี่ยนแปลง แก้ไขแผนงานในขั้นตอนใด
เมื่อใดวางแผนงาน (P) นำไปปฏิบัติ (D) ระหว่างการปฏิบัติก็ดำเนินการตรวจสอบ (C) พบปัญหาก็ทำการแก้ไขหรือปรับปรุง (A) การปรับปรุงก็เริ่มจากการวางแผนก่อนวนไปได้เรื่อยๆ จึงเรียกวงจร PDCA
ลองสรุปง่ายๆ
ไคเซ็น ไม่ใช่งานส่วนเกินนอกเหนือจากงานประจำ ไคเซ็น คือการลดขั้นตอนส่วนเกินแต่ลดจากเรื่องที่ไม่จำเป็นดว้ยการเปลี่ยน วิธีการทำงาน ทำด้วยความตั้งใจจริง
ไคเซ็น คือ
- เปลี่ยนวิธีการ...เปลี่ยนวิธีการทำงาน ลดขั้นตอนส่วนที่ไม่จำเป็นออก
- เปลี่ยนแปลงที่ละเล็กทีละน้อย ที่สามารถทำได้อย่างรวดเร็วและต่อเนื่อง
- รับมือกับความจริง...ทำเรื่องที่ทำได้ก่อน รับมือกับความเป็นจริงที่มีข้อจำกัด
รู้จัก LEAN รู้จัก KAIZEN
LEAN คือ การออกแบบกระบวนการทำงานให้มีประสิทธิภาพสูงสุดเพื่อตอบสนองความต้องการของลูกค้า
KAIZEN คือ การเปลี่ยนแปลงที่ดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง
ความแตกต่างของไคเซ็นเดี่ยวและไคเซ็นกลุ่ม
- ไคเซ็นเดี่ยว (Individual Kaizen) : ทำได้ด้วยตัวเอง, 5เรื่อง/ปี, ปรับปรุงกระบวนการทำงาน
- ไคเซ็นกลุ่ม (Kaizen Group) : พนักงานต่างสายงาน/ระหว่างแผนก ร่วมมือกัน,ปรับปรุงประสิทธิภาพของกระบวนการทำงาน
พิจารณา KAIZEN ได้จาก 4 ข้อดังนี้
ไม่ก่อให้เกิดผลกระทบเชิงลบ, ทำได้ด้วยตัวเราเองหรือคนจำนวนไม่มาก, ทำได้จริงและยั่งยืน, ไม่สร้างโอกาสทุจริต
ทำไมต้องทำ KAIZEN กลุ่ม
- ฝึกการทำงานเป็นทีม
- ฝึกการแก้ปัญหา
- นำเสนออย่างเป็นระบบ
- เพิ่มประสิทธิภาพของงาน (+)
- ลดต้นทุน (-)
- เพิ่มประสิทธิภาพของงาน (+)
- ปลูกฝังพนักงานให้มีการพัฒนาตัวเอง
ขั้นตอนการทำ Kaizen แบบกลุ่ม
- รวมสมาชิก 3-6 คน
- กำหนดหัวข้อและกรอกแบบฟอร์ม
- แจ้งเหตุผลที่ไม่อนุมัติต่อ QD QD ตรวจสอบเหตุผล
- หัวหน้างานเซ็นต์อนุมัติหัวข้อ
- FIN และ QD ตรวจสอบต้นทุนที่ลดได
- Present to Concerned Directors
- นำไปปฎิบัติจริงว่าลดได้หรือไม่
- Register
- รับการ train เรื่อง QC story จาก QD และลงมือปฎิบัติตามแผนงาน
- ให้กลุ่มแจ้งผล/ปัญหา ที่ทำให้ปฎิบัติไม่ได้ต่อ QD
- รายงานผล EXCOM อนุมัติจ่ายเงิน
- FINISH
แสงชัยมิเตอร์ ตัวแทนจำหน่ายสินค้า Panasonic และ SUNX sensor อย่างเป็นทางการในประเทศไทย
Sang Chai Meter co., Ltd., the authorized distributor of Panasonic and Sunx sensors in Thailand.
パナソニック サンクス センサー タイ 代理店