ทำไมต้องวิเคราะห์ความสั่นสะเทือน
ทำไมต้องวิเคราะห์ความสั่นสะเทือน
เครื่องจักรหรือมอเตอร์ในอุตสาหกรรมทุกชนิด จะมีความสั่นที่บ่งบอกถึงสภาพของเครื่องจักร ถ้าค่าความสั่นที่วัดได้มีค่าสูง อาจมีสาเหตุมาจากเครื่องจักรเกิดความไม่สมดุล หรือมีชิ้นส่วนใดเคลื่อนหรือหลุดไปจากตำแหน่งปกติ ซึ่งจำเป็นต้องทำการบำรุงรักษา ดังนั้น เครื่องวัด ความสั่นสะเทือนจึงถือเป็นเครื่องมือพื้นฐานของช่างซ่อมบำรุงที่ทุกโรงงานควรมี
ถ้าเครื่องจักรที่ใช้งานเริ่มเสื้อมสภาพ
ในกรณีที่เครื่องจักรเริ่มเสื่อมสภาพ เสียงดังสั่น, มีความร้อน แต่ไม่รู้ว่าเป็นอะไร |
เมื่อมีการวัดความสั่น → |
จะได้ข้อมูลตัวเลขที่สามารถนำมาวิเคราะห์หาสาเหตุได้ |
ถ้าเครื่องจักรเกิดปัญหาจนต้องหยุดเครื่อง
|
เมื่อมีการวัดความสั่น → |
|
การสั่นสะเทือน คือการสั่น หรือแกว่งของวัตถุเมื่อเทียบกับจุดอ้างอิง เช่น การสั่นของมอเตอร์ การสั่นของเครื่องจักรที่ยึดอยู่กับฐาน เป็นต้น หน่วยการวัดความสั่นสะเทือนมี 3 หน่วย ขึ้นอยู่กับการใช้งานตามตารางที่ 1
หน่วยการวัดความสั่นสะเทือน
1. การวัดระยะทางของการสั่นสะเทือน (Displacement) | 2. การวัดความเร็ว (Velocity) | 3.การวัดอัตราเร่ง(Acceleration) | |
---|---|---|---|
ความหมาย | วัดว่าในการสั่นแต่ละรอบมีระยะเคลื่อนที่ไปจากจุดอ้างอิงเท่า โดยวัดแบบเต็มคลื่น (Peak to Peak) | วัดว่าในการสั่นแต่ละรอบมีความเร็วเท่าไหร่ โดยวัดแบบ RMS | วัดการเปลี่ยนแปลงอัตราส่วนของความเร็วในการเคลื่อนที่ต่อหน่วยเวลาของวัตถุที่มีการเคลื่นที่ |
หน่วยการวัด | นิยมวัดเป็นมิลลิเมตร (mm) หรือนิ้ว(inch) | นิยมวัดเป็นมิลลิเมตรต่อวินาที (mm/s) | นิยมวัดเป็นมิลลิเมตรต่อวินาทีกำลังสอง (mm/s2) |
การใช้งาน | มักใช้กับเครื่องจักรที่มีรอบต่ำๆ ไม่เกิน 1200 รอบ/นาที หรือการสั่นสะเทือนที่มีความถี่ไม่เกิน 20 Hz | ใช้กับเครื่องจักรที่มีความเร็วรอบมากว่า 1,200 รอบ/นาที หรือการสั่นสะเทือนที่มีความถี่ระหว่าง 20 Hz-1000 Hz | มักใช้วัดกับการสั่นสะเทือนที่มีความถี่สูงตั้งแต่ 10 kHz ขึ้นไป |
การวัดความสั่นสะเทือน โดยปกติเราจะวัดความสั่นสะเทือน 3 แกน ดังรูปที่ 1
รูปที่ 1 แนวการวัดความสั่น
- A คือวัดในแนวแกนเพลา
- H คือวัดในแนวรัศมีแนวนอน
- V คือวัดในแนวรัศมีแกนตั้ง
มาตรฐานการวัดความสั่นสะเทือน
- Class1 : เครื่องจักรขนาดเล็กมีกำลังต่ำกว่า 15 kW
- Class2 : เครื่องจักรขนาดกลาง มีกำลังตั้งแต่ 15 ถึง 75 kW หรือเครื่องจักรที่มีกำลังตั้งแต่ 75 ถึง 300 kW ที่ติดตั้งบนฐานยึดที่แข็งแรง
- Class3 : เครื่องจักรขนาดใหญ่ มีกำลังมากกว่า 300 kW ที่ติดตั้งบนฐานที่ยึดแน่น (Rigid Foundation)
- Class3 : เครื่องจักรขนาดใหญ่ มีกำลังมากกว่า 300 kW ที่ติดตั้งบนฐานที่ยึดแน่น (Rigid Foundation)
ตามมาตรฐาน ISO 10816 ได้ระบุระดับความรุนแรงของการสั่นสะเทือนที่จำเป็นต้องทำการซ่อมบำรุงไว้ เมื่อเราวัดได้ค่าความสั่นและทราบถึงประเภทของเครื่องจักรของเราแล้ว ให้นำค่ามาเทียบตามตารางที่ 2
ความรุนแรงของการสั่นสะเทือนตามมาตรฐาน ISO 10816
ประเภทเครื่องจักร | Class I | Class II | Class III | Class Vi | ||
ความเร็วในการสั่น Vrms | in/s | mm/s | 15kW | 75-300kW | 300kW | 300kW |
rigid foundation | soft foundation | |||||
0.01 | 0.28 | |||||
0.02 | 0.45 | |||||
0.03 | 0.71 | สภาพดี | ||||
0.04 | 1.12 | |||||
0.07 | 1.18 | |||||
0.11 | 2.8 | เริ่มมีการสั่น | ||||
0.18 | 4.5 | |||||
0.28 | 7.1 | มีการสั่นที่ต้องซ่อมบำรุง | ||||
0.44 | 11.2 | |||||
0.7 | 18 | |||||
0.71 | 28 | มีการสั่นมาก ต้องหยุดใช้และซ่อมทันที | ||||
1.1 | 45 |
เครื่องวัดความสั่นสะเทือนรุ่นใหม่
TV - 120SD
- วัดความสั่นสะเทือนของเครื่องจักรเพื่อทำการตรวจสอบสภาพในงานซ่อมบำรุง
- วัดได้ทั้งค่าความเร่ง (Acceleration), ความเร็ว (Velocity) และระยะการสั่น (Displacement)
- ย่านความถี่กว้าง : 10Hz~1kHz ความไวที่สัมพันธ์กันเป็นไปตาม ISO 2954
- มีเซนเซอร์วัดความสั่นสะเทือนและฐานรองแม่เหล็กให้มาพร้อมเครื่อง
- มีการคงค่าข้อมูล มีการบันทึกค่าสูงสุด-ต่ำสุด และสามารถเรียกขึ้นมาดูได้
- ข้อมูลที่ได้จาก SD card เป็นไฟล์ Excelพร้อมกับข้อมูลเวลา (ปี/ เดือน/ วัน/ ชั่วโมง/ นาที/ วินาที) ไม่จำเป็นต้องใช้โปรแกรมเมื่อเก็บข้อมูลผ่าน SD CARD
- ใช้วงจรไมโครคอมพิวเตอร์จึงมีความเที่ยงตรงสูง
- ต่อกับคอมพิวเตอร์ได้ทางพอร์ท RS232/ USB
TV - 280
- เครื่องวัดความสั่นแบบปากกา ขนาดเล็ก ใช้งานง่าย พกพาสะดวก
- วัดค่าความเร็ว (Velocity) และความเร่ง (Acceleration) เป็นค่า RMS
- ย่านความถี่กว้าง : 10Hz~1kHz ความไวที่สัมพันธ์กันเป็นไปตาม ISO 2954
- มีหน่วยการวัดให้เลือกหลากหลาย ทั้งหน่วยเมตริกและหน่วยอังกฤษ
- ระดับการป้องกันฝุ่นและน้ำ IP65