การเลือกซื้อเครื่องวัดลม

ความเร็วลม คือ มวลอากาศที่เคลื่อนที่ด้วยความเร็วหนึ่งหน่วยเวลา เช่น กิโลเมตรต่อชั่วโมง (km/h), เมตรต่อวินาที (m/s), ฟุตต่อนาที (ft/min) หรือหน่วยอื่นๆในทิศทางแนวนอน และเครื่องวัดความเร็วลม (Anemometer) เป็นอุปกรณ์ที่ใช้วัดมวลอากาศนั้น เครื่องวัดความเร็วลมถูกนำมาใช้วัดความเร็วของลมเพื่ออธิบายสภาพอากาศทางอุตุนิยมวิทยา มีการใช้เพื่อวัดและคำนวณในการออกแบบระบบต่างๆ เช่น ระบบระบายอากาศ ระบบปรับอากาศ ระบบทดสอบการบิน เป็นต้น

โดยทั่วไป เครื่องวัดความเร็วลมประกอบด้วย 2 ส่วนแยกออกจากกันคือ โพร๊บและตัวเครื่อง โดยตัวโพร๊บจะทำหน้าที่เป็น Sensor วัดความเร็วลมและส่งสัญญาณไฟฟ้าไปที่ตัวเครื่องเพื่อประมวลผลเป็นค่าความเร็วลมแสดงบนหน้าจอ แต่ก็จะมีบางรุ่นที่โพร๊บและเครื่องติดกัน แยกกันไม่ได้

เครื่องวัดความเร็วลมโพร๊บกับตัวเครื่องแยกกัน

เครื่องวัดความเร็วลมโพร๊บกับตัวเครื่องติดกัน

ประเภทของเครื่องวัดความเร็วลมและการเลือกใช้งาน

เครื่องวัดความเร็วลมแบบถ้วย (Cup Anemometer)

เป็นเครื่องวัดลมแบบแรกๆที่เกิดขึ้นบนโลก มีลักษณะเป็นเสาที่มีแขน 3 หรือ 4 แขน และมีถ้วยกลมครึ่งซีกติดอยู่ที่ปลายแขน เมื่อลมพัดจะทำให้แขนทั้งหมดหมุนรอบเสา ไม่ว่าลมจะพัดมาจากทิศทางไหนก็สามารถทำให้เสานี้หมุนได้ จึงเหมาะกับการวัดความเร็วลมของลมที่ไม่ทราบทิศทางอย่างลมธรรมชาติ แต่เนื่องจากเครื่องวัคดวามเร็วลมแบบถ้วยจะมีแรงเสียดทานสูง ทำให้มีความแม่นยำน้อยกว่าเครื่องวัดลมประเภทอื่นๆ

เครื่องวัดความเร็วลมแบบใบพัด (Vane Anemometer)

เป็นเครื่องวัดความเร็วลมที่ถูกพัฒนามาจากเครื่องวัดความเร็วลมแบบถ้วย มีลักษณะเป็นใบพัดหมุนไปตามทิศทางของลม การใช้เครื่องมือชนิดนี้จำเป็นต้องหันใบพัดเข้าหาลมจึงจะวัดได้ถูกต้องแม่นยำ เครื่องวัดความเร็วลมแบบใบพัดถูกออกแบบให้มีความเสียดทานต่ำ และทั่วไปมักติด Thermistor สำหรับวัดอุณหภูมิไว้ด้วย ทำให้เครื่องวัดความเร็วลมแบบใบพัดได้รับความนิยม โดยสามารถใช้ได้กับงานได้แทบทุกประเภท ทั้งลมธรรมชาติ ลมในระบบปรับอากาศต่างๆ โดยความสามารถในการวัดความเร็วลม จะขึ้นอยู่กับขนาดและวัสดุที่ใช้ทำใบพัด เครื่องวัดความเร็วลมแบบใบพัดแบ่งออกเป็นประเภทต่างๆตามลักษณะของใบพัด ได้แก่

เครื่องวัดความเร็วลมแบบลวดนำความร้อน (Hot wire Anemometer)

ใช้หลักการนำความร้อนโดยตัวเครื่องจะจ่ายกระแสให้ลวดเส้นเล็กๆเพื่อควบคุมให้มีอุณหภูมิสูงกว่าอากาศโดยรอบและคงที่ เมื่อมีลมมากระทบจะเกิดการนำความร้อนจนอุณหภูมิของลวดลดลง ตัวเครื่องก็จะเพิ่มการป้อนกระแสเพื่อควบคุมให้ลวดนั้นกลับมามีอุณหภูมิสูงดังเดิม ซึ่งสัดส่วนของกระแสดังกล่าวจะแปรผันตรงกับความเร็วของลม

เครื่องวัดความเร็วลมแบบลวดนำความร้อนจะมีความเปราะบางกว่าแบบอื่นแต่ก็ให้ความแม่นยำมากกว่าแบบอื่นเช่นกัน เครื่องวัดความเร็วลมแบบลวดนำความร้อนเหมาะกับงานที่ความเร็วลมต่ำ แต่ต้องเป็นลมสะอาด และมีอุณหภูมิไม่สูงมาก โดยทั่วไปไม่เกิน 50º C เช่น ลมในท่อระบบปรับอากาศ เป็นต้น

เครื่องวัดความเร็วลมแบบ Pitot Tube (Pitot Tube Anemometer)

เครื่องวัดความเร็วลมแบบ Pitot Tube (อ่านว่า พิโทท์ ทิวป์) มีลักษณะของโพร๊บเป็นท่อทรงกระบอกโดยต้องต่อกับเครื่องมาโนมิเตอร์หรือเครื่องวัดความดันแตกต่าง วิธีการวัดคือหันปากท่อเข้าหาลม อีกด้านหนึ่งต่อเข้ากับเครื่องวัคดวามดันแตกต่าง เมื่อมีลมเข้าไปในท่อจะเกิดความดันขึ้น 2 ชนิดคือ Total pressure และ Static pressure เมื่อนำมาหักลบกันจะได้ Dynamic pressure ตัวเครื่องจะนำมาคำนวณเป็นความเร็วลมอีกที เครื่องวัดความเร็วลมประเภทนี้มีความทนทานมาก จึงนิยมใช้กับงานอุตสาหกรรม การบิน หรือวัดลมที่มีความแรงมากๆ ลมร้อนหรือลมเย็นมาก

สรุปการเลือกใช้เครื่องวัดความเร็วลมแบบต่างๆ